top of page
Aba t’oqto, uul paÅŸtaq. Ene t’oqto qıs paÅŸtaq.
Türkçesi: “Baba yokken oÄŸlan, anne yokken kız yaramaz olur.”

AgaÅŸ t’ımjagın qurt pazar. Aydınıp polbostı sös pazar.
Türkçesi: “YumuÅŸak aÄŸacı kurt basar. İtiraf etmeyeni söz basar.”

Ajıra altaba, artıq sös aytpa.
Türkçesi: “Etrafta dolanma, fazla söz söyleme.”

Aldı qaçırgan at t’aqşı. Aymaqtı t’ırgatqan t’urt t’aqşı.
Türkçesi: “Avı takip eden at iyidir. Mahalleyi ÅŸenlendiren ev iyidir.”

Aluga ‘alu’ dep aytpa – soqtırarıŋ.
Türkçesi: “Aptala aptal deme, dayak yersin.”

Apsaq odınnıŋ küli açu. T’aman kijiniÅ‹ tili açu.
Türkçesi: “Kavağın külü, kötünün dili acı olur.”

AÅŸ içkençe meÅ‹debe. Atqa minzeÅ‹ toqtobo.
Türkçesi: “Yemek yerken acele etme. Ata bindiÄŸinde hiç durma.”

AÅŸ qılgada, pala kiçüde.
Türkçesi: “Ekmek buÄŸdaydan, çocuk küçüklükten belli olur.”

AÅŸtaganda – aÅŸ polgon, t’udaganda – kep polgon.
Türkçesi: “Acıktığında yemek olmuÅŸ, yoksulluÄŸunda giysi olmuÅŸ.”

AÅŸtaganda aÅŸ tatu. Suuzaganda suu tatu.
Türkçesi: “Acıkınca yemek, susayınca su güzeldir.”

At ölböskö altın ba? Er ölböskö möÅ‹üÅ‹ ba?
Türkçesi: “At ölmeyecek, altın mı? YiÄŸit ölmeyecek, gümüÅŸ mü?”

At t’aqşızı maqtulu. Kiji t’aqşızı kündülü.
Türkçesi: “Atın iyisine övünç yakışır. İnsanın iyisine saygı yakışır.”

Ayıl sayın pazıp t’ürbe. AyıldaÅ‹ t’iirge pedrenbe.
Türkçesi: “Ev ev dolaÅŸma. Evlerden yemek arama.”

Aytqan sös – atqan oq.
Türkçesi: “Ağızdan çıkan söz atılan ok gibidir.”

Aytqan sös aylanbas.
Türkçesi: “Ağızdan çıkan söz geri alınmaz.”

El ooq polor, t’erenigi t’aan polor.
Türkçesi: “Halk küçük, kurnazlığı büyük olur.”

EliktiÅ‹ moyının oq kezer. ErdiÅ‹ moyının t’oq kezer.
Türkçesi: “İnatçı keçinin boynunu ok, er kiÅŸinin boynunu yokluk keser.”

Eski t’oqto, t’aŋı da t’oq.
Türkçesi: “Eskisi yoksa yenisi de olmaz.”

Ezirik kijiniÅ‹ ermegi köp.
Türkçesi: “SarhoÅŸun lafı çok olur.”

İyt kirze, söök per. Kiji kirze, qursaq per.
Türkçesi: “İt gelse kemik ver. İnsan gelse yemek ver.”

İşmekçi kijiniÅ‹ iji köp, t’alqu kiÅŸiniÅ‹ ermegi köp.
Türkçesi: “Çalışkan kiÅŸinin iÅŸi çok olur, tembel kiÅŸinin lafı çok olur.”

Kijee oro qaspa, poyıŋ tüjeriÅ‹.
Türkçesi: “BaÅŸkasına kuyu kazma, kendin düÅŸersin.”

Kiji ajı aÅŸ polbos. KijideÅ‹ t’igeni toq polbos.
Türkçesi: “Yabancının aşından aÅŸ olmaz. BaÅŸkasından yenilenle doyulmaz.”

Kiji qolın qarap t’ürbe. KijiniÅ‹ ajına ijenbe.
Türkçesi: “İnsanların eline bakarak yaÅŸama. İnsanlardan medet umma.”

Kijini t’aman körbö.
Türkçesi: “İnsanlar hakkında kötü düÅŸünme.”

Kijini t’aman körböy t’ür. Kiji qandıyın pilbeziÅ‹.
Türkçesi: “İnsanlar hakkında kötü düÅŸünmeden yaÅŸa. İnsanların nasıl olduÄŸunu bilemezsin.”

Kiyik polzo, tüktü polor. Kiji polzo, attu polor.
Türkçesi: “Geyik tüylü, insan adlı olur.”

Köp söstö çın t’oq. Kep söstö tögün t’oq.
Türkçesi: “Çok sözde doÄŸruluk olmaz. Atasözünde yalan olmaz.”

KöziÅ‹ parda, körüp üren. Qolıŋ parda iÅŸtenip t’ür.
Türkçesi: “Göz görürken öÄŸren. El ayak tutarken çalış.”

Qaattıŋ çaçı uzun, sagıjı qısqa.
Türkçesi: “Kadının saçı uzun, aklı kısa.”

Qanadın t’ayıp uçpaza qastıŋ uçqurın kem piler?
Türkçesi: “Kanadını yayarak uçmasa kazın hızla uçtuÄŸunu kim bilir?”

QandudaÅ‹ qandu tuular. ÇoçqodoÅ‹ çoçqo tuular.
Türkçesi: “Su samurundan su samuru, domuzdan domuz doÄŸar.”

Qaynagança min çıqpas. Qarıgança oy kirbes.
Türkçesi: “Kaynamadan çorba olmaz. YaÅŸlanmadan akıl olmaz.”

Qımıstı kem içege ezebes, t’aqşı qıstı kem alaga ezebes?
Türkçesi: “Kımızı kim içmek istemez, iyi kızı kim almak istemez?”

Qıs pala enezine poluş. Uul pala abazına poluş.
Türkçesi: “Kız çocuÄŸu annesine yardım eder. Erkek çocuÄŸu babasına yardım eder.”

Qıymıqtangan kiji qır ajar.
Türkçesi: “Kımıldayan daÄŸları aÅŸar.”

Qolıŋmınaŋ pererziŋ, ayaqmınaŋ alarzıŋ.
Türkçesi: “Elinle verirsin, ayakla alırsın.”

Qulaqqa ugulgan neme, köskö körüner.
Türkçesi: “Kulakla iÅŸitilen gözle görünür.”

Qultur kijee qojulba. QulagıŋmınaÅ‹ sözin tıŋdaba.
Türkçesi: “Kurnaz kiÅŸiyle vakit geçirme. Onun sözlerini dinleme.”

Qulturdı eÅŸ edinip t’ürbe. Qulturdıŋ t’olıbıla paspa.
Türkçesi: “Kurnaz adamı dost edinme. Onun yolundan gitme.”

Qumagı t’oq suu polbos, qudayı t’oq el polbos.
Türkçesi: “Kumsuz su, tanrısız halk olmaz.”

Qusqunnıŋ közin qusqun oyboyat.
Türkçesi: “Kuzgun kuzgunun gözünü oymaz.”

Quru qalbaq uusqa t’arabas. Köp ermek ermekke t’arabas.
Türkçesi: “BoÅŸ kaşık aÄŸza yaramaz. Çok laf, konuÅŸmaya yakışmaz.”

Mal kiştep tanıjar. Kiji ermektejip tanıjar.
Türkçesi: “At kiÅŸneyerek tanışır. İnsan konuÅŸarak tanışır.”

Mekeçi kiji töjiÅ‹e oturar. MeÅ‹zinip alaa, töböÅ‹ö oturar.
Türkçesi: “Hilekâr adam göÄŸsüne oturur. Benimsedikçe tepene çıkar.”

Mekeçile ayıldaÅŸpay t’ür. Meke tuzagına qaptırarıŋ.
Türkçesi: “Hilekârla misafirleÅŸme. Onun tuzağına düÅŸersin.”

Müüs çıgardaÅ‹ ozo qulaq özör.
Türkçesi: “Boynuz çıkmadan önce kulak büyür.”

Oylu ermekti ugarga da t’aqşı.
Türkçesi: “Derin sözü dinlemek de iyidir.”

Ot mınaÅ‹ suu tili t’oq t’uu.
Türkçesi: “AteÅŸ ile su dilsiz savaÅŸtır.”

Ödük kiygençe, kün keçkir partır.
Türkçesi: “Ayakkabı giyene kadar akÅŸam oldu.”

PaÅŸtaqtıŋ pajı t’arılat.
Türkçesi: “Haylazın başı yarılır.”

Paydıŋ uulı pay polor. Pagırza da er polor.
Türkçesi: “Zenginin oÄŸlu zengin olur. AÄŸlasa da adam olur.”

Piler kijee pir sös, pilbes kijee muÅ‹ sös.
Türkçesi: “Anlayana bir, anlamayana bin söz.”

Pilerdi körzöÅ‹, poyıŋ üren. Pilbesti körzöÅ‹, üredip t’ür.
Türkçesi: “Bileni görürsen kendin öÄŸren. Bilmeyeni görürsen ona öÄŸret.”

Poyıŋ poyıŋdı maqtaba, kiji maqtazıŋ.
Türkçesi: “Kendi kendini övme, seni baÅŸkaları övsün.”

Poyıŋdı poyıŋ polgonıp t’ür. Polgon lo kijee püdünbey t’ür.
Türkçesi: “Kendini bil, öyle yaÅŸa. Herkese inanma.”

PoyıŋnaÅ‹ t’aandı kündülep t’ür. PoyıŋnaÅ‹ kiçüge adazındıy pol.
Türkçesi: “Kendinden büyüÄŸe saygı göster. Kendinden küçüÄŸe babası gibi ol.”

PörüdeÅ‹ eçki polbos.
Türkçesi: “Kurttan keçi olmaz.”

PörüniÅ‹ palazı da pörü polor.
Türkçesi: “Kurdun yavrusu da kurt olur.”

Purulunı aqtaba. Aqtunı qaralaba.
Türkçesi: “Suçluyu aklama. Günahsızı karalama.”

Sagalda sagış t’oq.
Türkçesi: “Sakalda kulak olmaz.”

Salbayıp pazıp t’ürbe. Sananıp iÅŸtenip t’ür.
Türkçesi: “Kötülükten söz etme. DüÅŸünerek çalış.”

Salqındu künde ıjıq t’oq. Sagıştu künde uyqu t’oq.
Türkçesi: “Rüzgârlı günde sığınak bulunmaz. Kederli günde uyku tutmaz.”

Siylap pergen, sıyrıp altan.
Türkçesi: “Kim hediye verirse, karşılığını fazlasıyla ister.”

Suu keçpeyçe ödügiÅ‹di çeçpe. QudaÅ‹dı körbögönçe maqtaba.
Türkçesi: “Suyu geçmeden ayakkabını çıkarma. Dünürünü görmeden övme.”

T’aan söstö t’ajıt t’oq. Ulu söstö uyat t’oq.
Türkçesi: “Çok sözde sır olmaz. Kutlu sözde ayıp olmaz.”

T’aannıŋ sözin ugar kerek. T’aÅŸtardı üredege kerek.
Türkçesi: “Büyük sözünü dinlemek gerek. Gençlere öÄŸretmek gerek.”

T’aqşı kiji men dep, t’aqşırba, t’ajına ne polorın pilbeziÅ‹. T’oqtuga polujıŋ t’etirip t’ür.
Türkçesi: “Kendini herkesten iyi görme, hayat ne getirir bilemezsin. Yoksullara yardım ederek yaÅŸa.”

T’aqşı sös, t’arım attıŋ paazı.
Türkçesi: “İyi söz yarım attan deÄŸerlidir.”

T’aqşıga t’anaÅŸsaÅ‹, ordına oturarıŋ. T’amanga t’anaÅŸsaÅ‹, odına küyeriÅ‹.
Türkçesi: “İyiye yakın olursan onun yerine oturursun. Kötüye yakın olursan onun ateÅŸinde yanarsın.”

T’aqşıga t’anaÅŸsaÅ‹, t’aqşızı t’ugar. T’amanga t’anaÅŸsaÅ‹ t’amanı t’ugar.
Türkçesi: “İyiye yanaÅŸsan iyilik, kötüye yanaÅŸsan kötülük yapışır.”

T’aqşıga utqıy pas. T’amannaÅ‹ t’ana pas.
Türkçesi: “İyiye selam ver. Kötüye sırt çevir.”

T’aqşınıŋ sözin sananıp t’ür. T’amannıŋ sözineÅ‹ t’altanıp t’ür.
Türkçesi: “İyinin sözünü aklında tut. Kötünün sözünden sakın.”

T’aqşınıŋ t’aqşızı t’ugar. T’amannıŋ t’amanı t’ugar.
Türkçesi: “İyiden iyiliÄŸi, kötüden kötülüÄŸü öÄŸrenirsin.”

T’aldaÅ‹ qamınalbay qoygondo, quyruqtaÅ‹ t’alga tartınalbazıŋ.
Türkçesi: “Yeleden tutunamadığında, kuyruktan yeleyi tutamazsın.”

T’alquurıp pazıp t’ürbe. T’ajına iÅŸtenip t’ür.
Türkçesi: “Tembellik etme. Ömür boyunca çalış.”

T’aman atqa muÅ‹ qamçı, t’aqşı atqa pir qamçı. T’aman kijee muÅ‹ sös, t’aqşı kijee pir sös.
Türkçesi: “Kötü ata bin kamçı, iyi ata bir kamçı. Kötüye bin söz, iyiye bir söz.”

T’aman da polzo, poyıŋnıŋ köçöÅ‹ polzın.
Türkçesi: “Kötü de olsa kendi çorban olsun.”

T’aman iyt arqadaÅ‹ qabar. T’aman kiji t’aqadaÅ‹ tudar.
Türkçesi: “Kötü it arkadan kapar. Kötü insan yakadan tutar.”

T’amannaÅ‹ qaçıp, t’aqşıga t’anaÅŸ.
Türkçesi: “Kötüden uzaklaşıp iyiye yanaÅŸ.”

T’aÅŸ odın otqo küybes. T’alqu kiji iÅŸ püdürbes.
Türkçesi: “YaÅŸ odun yanmaz. ÜÅŸengeç kiÅŸi iÅŸ bitirmez.”

T’aÅŸ ölöÅ‹gö t’amgır kerek. T’aÅŸ pala erke kerek.
Türkçesi: “Taze ota yaÄŸmur gerek. Küçük çocuÄŸa sevgi gerek.”

Tiji t’oqtıŋ ajı köp. Tili t’oqtıŋ sözi köp.
Türkçesi: “DiÅŸsizin aşı çok olur. Dilsizin sözü çok olur.”

T’ortsoÅ‹, t’ol alarıŋ.
Türkçesi: “Yola koyulursan yol alırsın.”

T’ortsoÅ‹, t’ol polor.
Türkçesi: “Yola koyulursan yol biter.”

Tübi t’oq qazandı suumınaÅ‹ toltıralbazıŋ.
Türkçesi: “Dipsiz kazanı suyla dolduramazsın.”

T’ürer t’olıŋ aru polzın. TüregiÅ‹de t’eÅ‹il polzın.
Türkçesi: “GittiÄŸin yol temiz olsun. YüreÄŸinde ferahlık olsun.”

Uqpagandı ugarıŋ. Körbögöndi köröriÅ‹.
Türkçesi: “Duymadığını duyarsın. GörmediÄŸini görürsün.”

Uzun edek ayaqqa orolor. Uzun til paÅŸqa orolor.
Türkçesi: “Uzun etek ayaÄŸa dolaşır. Uzun dil baÅŸa dolaşır.”

Üçken ot qamınbas, ölgön kiji tirilbes.
Türkçesi: “Sönen ateÅŸ alev almaz, ölen kiÅŸi dirilmez.”

Ülgüzü t’oq çarıq polbos. Ugı t’oq kiji polbos.
Türkçesi: “Kalıpsız çarık, soysuz insan olmaz.”
bottom of page