Teleütlerin günümüzdeki etnik yapılarına bakıldığında boy (söök) tanımlamalarının diğer topluluklarda olduğu gibi çok yaygın olmadığı görülmektedir (Örneğin Altaylarda soyadından önce boylar sorulmaktadır). Günümüzde çok da yaygın olarak kullanılmayan bu boy adları özellikle genç kuşak tarafından unutulmuş durumdadır (bu etnik adlandırmalar için bk. 3.1.). Funk (1999, s. 164), Teleütlerin etnik adlandırmalarında 6 farklı seviye tespit etmiştir.

 

Buna göre Teleütler kendilerini 1) boya göre (Merkit, Yuttı, Çoros vb.), 2) bölgeye göre (Bayatlar, Tomlar, Şandinskiye vb.), 3) asıl (Telenget), 4) tarihî (Tadar), 5) etnik (Teleut) şeklinde tanımlamışlardır. Funk’a göre bu etnik adlandırmalardan boya göre olanı son derece sınırlı düzeydedir. Bu etnik adlandırmalara Ruslarla olan ilişkiler ve Rusça üzerine tanımlama da eklenirse 6 seviye karşımıza çıkmaktadır (Batyanova ve Funk, 1994, s. 331; Funk, 1999, s. 164).

 

Çünkü Teleütler Ruslarla olan iletişimlerinde etnik adlandırma olarak Teleüt’ü kullanmaktadırlar. Akalın da, Teleütlerin kendilerine Tiliüt dediklerini ve bunun Rusların onları Tiliüt olarak adlandırmalarından kaynaklı Rusçanın etkisi ile gerçekleştiğini ifade etmektedir (1995, s. 152). Bu adlandırma Rusça üzerinden Teleüt olmalıdır. Ancak kendi dillerindeki etnik adlandırmaları Güney Sibirya’daki birçok Türk topluluğunda olduğu gibi Tadar şeklindedir. Etnik adlandırmaların duruma ve iletişimde bulunan kişiye göre değiştiğini belirten Batyanova (1979) bunların anlık olarak şekillenebildiğini ifade etmektedir.

 

Alimov ve Shadyhanov (2013, s. 8) bu durumun Teleütler arasında etnik bağlılığın azalmasında bir etken olduğunu savunmaktadır. Onlara göre Teleütlerin kullandığı etnik adlandırmalar eğitim düzeylerine, Ruslaşma derecesine, ailesinin etnik anlamda homojen ya da heterojen olması durumuna, iletişimde bulunulan bireylerin etnik kökenine ya da iletişimde kullanılan dile göre farklılaşabildiği gibi durumlar söz konusudur (2013, s. 8). Boylara göre tanımlamanın son derece zayıf olduğu ve bu tip etnik adlandırmaların gitgide azaldığı görülmektedir. Bu tip alt etnik katman günümüzde kaybolmak üzeredir.

 

Saha çalışmamız kapsamında katılımcılara kendilerini hangi etnik kimlikle tanımladıkları sorulmuştur. Ayrıca boylarla ilgili olarak sorduğumuz diğer sorularda önemli bir bölümün boy adlarını bilmediği, bir kısmının da Sırkaşeva ve Kuçigaşeva (1995, s. 110)’te yer alan soyadlarına göre boylarına bakarak öğrendikleri görülmüştür. Tadar etnik kimliğini kullananların oranının %44,04 olduğu görülmektedir20. Bu kimlik tanımlamasının tamamı Teleütçe üzerinden yapılan tanımlamalardır. Rusça olarak kendilerini Tatar/Tadar olarak tanımlayan herhangi bir katılımcı bulunmamaktadır. Ancak Teleütçe konuşurak kendisini Teleüt olarak tanımlayan katılımcılar da az da olsa mevcuttur.

 

Teleŋet etnik tanımlaması yaygın olarak Novokuznetsk ve Belovo’ya bağlı Çerta (Teleut) yerleşim birimindeki katılımcılar tarafından yapılmıştır. Kendilerini Altay etnik kimliği ile tanımlayanların oranı %5,95, Rus olarak tanımlayanların oranı ise %2,38’dir. Yaş oranları ile yukarıdaki tablo değerlendirildiğinde etnik kimlik tanımlamalarında 50 ve üzeri yaş grubunun kendisini daha çok Tadar olarak tanımladığı, daha alt yaş gruplarının kendisini Teleüt olarak tanımlamaya başladıkları gözlemlenmiştir. Bu da Sovyetler Birliğinin dağılma sürecinde ortaya çıkan milliyetçilik hareketleriyle birlikte Teleüt etnik kimliğinin Tadar etnik kimliğinin yerini almaya başlamasıyla açıklanabilir. Etnik adlandırmalarında Payat, Payattar adlandırması ile kendisini tanımlayan katılımcı bulunmamaktadır.

 

Bu da bu etnik adlandırmanın bir dış adlandırma olduğunu göstermektedir. Ancak bu etnik adlandırmanın özellikle Altayda yaşamakta olan az sayıda Teleüt tarafından kullanıldığı kaydını da düşmekte yarar bulunmaktadır (Funk, 1999, s. 164). Kendilerini Altay etnik kimliği ile tanımlayanlardan %60’ı Zarinsk bölgesinden Bekovo’ya göç etmiş Teleütlerdir. Bu bölgede yaşayan Teleütler günümüzde kendilerini Altay etnik kimliği ile tanımlamaktadırlar (Şçeglova, 2003, s. 262). Bu bölgedeki Teleütlerin büyük bir bölümü Kemerovo ya da Altay Cumhuriyetine göç etmişlerdir. Kızıl Ulus köyü bölgesindekiler maden çalışmaları neticesinde dağıtılmıştır. Bunların yaklaşık yirmisi günümüzde Zarinsk’te kendilerine tahsis edilen bir apartmanda yaşamaktadırlar.