top of page
Eğitim dili kendi dilleri olmamak üzere, belli alanlarda, kurslarda kendi dillerini kullanabilmektedir. Tabloda bu alanlar verilmiştir. Teleütlerin modern eğitim süreçlerine geçişleri 1891 yılında Çeluhoyevo köyündeki Panteleymon Kilisesine bağlı okulun açılması ile başlamıştır. Bu okulda iki sınıflı olarak eğitim verilmeye başlanmıştır. 1893 yılındaki verilere göre ilk sınıfta 7 öğrenci ikinci sınıfta ise 11 öğrenci eğitim görmüştür. 1905 yılına gelindiğinde Teleütler için Tarabinsk adlı ikinci bir okul daha açılacaktır. Bu okulda 12 öğrenci, Çeluhoyevo’da ise 27 öğrenci bu yılda eğitim almıştır (Funk, 1993). 1941 yılında yerel yönetimin kararı ile bu kilise okulu kapatılmış, yerine Bekovo’da bulunan 3 sınıflı ilkokul eğitim faaliyetlerini yürütmüştür (Çeluhoyeva, 2009, s. 5). 1935 yılında Teleütlerin yoğun olarak yaşadıkları Bekovo’da (Bekovo, Çeluhoyevo, Verhovskaya) 5 sınıflık bir okul ve okuma yazma bilme bilmeyenlere yönelik bazı eğitim merkezleri hizmet vermeye başlamıştır (Batyanova, 2007, s. 159). 1938 yılında 5 yıllık, 1942’de ise 7 yıllık eğitim veren ilkokul açılmıştır. Bu dönemde bu ilçede yaşayan Teleütlerin %80’i okuma yazmayı öğrenmiştir. Batyanova’ya göre (2007, s. 159) 1960’lı yıllarda bu çalışmaların sonucu olarak Teleütler arasında eğitimsiz hiç kimse kalmamıştır. Her ne kadar Sovyetler döneminde durum böyle olsa da 2002 nüfus sayımı verilerine göre Teleütler arasında herhangi bir eğitim almamış kişiler de
Teleütlerin sayısı 2011 kişidir. Bunların 1169’u ilçe ve köylerde, 842’si ise şehirlerde yaşamaktadır. Genel ilköğretim eğitimi almayanların sayısı 66, bunların içerisinde okuma yazma bilmeyenlerin sayısı ise 44’tür. Bu toplam Teleüt nüfusunun %1,6’sına tekabül etmektedir. 2010’da bu oran 0,64’e düşmüştür. Teleütler içerisinde yükseköğrenim alanların oranı ise %27,25’tir. Teleütler arasında yükseköğrenim alanların hızla arttığı görülmektedir. Bu oran 2010 verilerine göre %33,3’e yükselmiştir. Sekiz yıldaki değişim eğitimsel düzeyin yükseldiğini göstermektedir. Bu rakamlar her ne kadar Rusya geneline göre yüksek bir rakam olmasa da son yıllarda artış göstermektedir. İş imkânlarının sınırlılığı, değişen ekonomik sisteme uyum sağlamada eğitimin zorunluluğunu ön plana çıkarmaktadır. Genç kuşak Teleütlerin büyük bir kısmı da yükseköğrenim imkânlarından faydalanmak istemektedir. Ancak ekonomik etkenler Teleütlerin yükseköğrenime intibaklarını güçleştirmektedir. Özellikle saha çalışması kapsamında 2013 yılında bulunduğumuz Teleüt köylerinde birçok lise mezunu öğrencinin yükseköğrenim imkânlarından bu temel etkenden dolayı yararlanamadıkları gözlemlenmiştir. Son yıllarda Teleütler arasında yükseköğrenim hız kazanmaktadır. Kemerovo Bölgesi verilerine göre Az Sayılı Halklardan Şorlar ve Teleütlerin tamamının değerlendirildiği bir araştırmada lisans ve önlisans mezunu olanların oranı %11’dir (Sovet Narodnıh, 2016). Ancak az sayılı halklar için Kemerovo Devlet Üniversitesi tarafından tanınan ücretsiz yükseköğrenim imkânını 2011 ve 2012 yıllarında kullanan herhangi bir Teleüt öğrenci bulunmamıştır. Ene-Bayat Derneği yöneticileri ile gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde derneğin ana hedeflerinden biri olan Teleüt genç kuşağının yükseköğrenim imkânlarından faydalandırılmasının yeterli ilginin bulunmaması nedeniyle sonuçsuz kaldığını öğrenmekteyiz (K 56, erkek, 45 yaş, 30.7.2013). Günümüzde Teleütlerin yarıya yakınının toplu olarak yaşadıkları Bekovo Bucağında hem ilkokul hem de anaokulu bulunmaktadır. İlkokulda 7 sınıf bulunmaktadır. 2012 yılı verilerine göre bu okulda toplamda 148 öğrenci eğitim görmüştür. Bunlardan 87’si Teleüt, 34’ü etnik olarak karışık ailelerden, 27’si ise Rus asıllıdır. Okulda farklı branşlarda olmak üzere 10 öğretmen bulunmaktadır (K 59, kadın, Bekovo Çetonov Ortaöğretim Okulu Müdürü, TNY, 13.7.2013). Güney Sibirya’da yalnızca bu okulda Teleütçe öğrenimi gerçekleştirilmektedir. Ancak bu da isteğe bağlı olarak gerçekleşmektedir. Güncel ders programının sonrasındaki bir saatte haftada yalnızca 1 ders olarak öğretilmektedir. Rusya Federasyonu eğitim sisteminde ilköğretimdeki seçmeli bu tip dersler herhangi bir değerlendirmeye tabi tutulmadan yürütülmektedir. Bu nedenle öğrencilerin kendi isteklerine bağlı olarak katıldıkları Teleütçe derslerinden yeterli verim sağlanamamaktadır. Bu okula bağlı olarak yaz aylarında çeşitli kamplar da düzenlenmekte ve Teleüt öğrencilerin kendi dillerini, kimliklerini, kültürlerini ve somut olmayan kültürel miras ögelerini öğrenmelerine ve korumalarına yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Her yıl düzenli olarak düzenlenen bu yaz kamplarına ortalama 30 öğrenci katılmaktadır.
bottom of page